de koolmees

Hier zijn enkele van de belangrijkste kenmerken van de koolmees:

Uiterlijk 

De koolmees heeft een zwarte kruin, wangen en staart, met een helder blauwgroene rug en borst, een witte buik en een rode snavel. De staart van de koolmees is ovaal en opstaand. Het mannetje heeft een bredere zwarte streep op de buik dan het vrouwtje. Door hun blauwgroene rug zijn ze makkelijk te herkennen en te spotten in je tuin.

Grootte en gewicht

Koolmezen zijn ongeveer 14-16 cm lang en wegen ongeveer 25-30 g.

Verblijfplaats 

De koolmees is een zeer algemene en verspreide vogel in Europa, Azië en Noord-Afrika, en leeft in bossen, tuinen, parken, hagen in landbouwgrond, en stedelijke gebieden. Niet voor niets is het de meest voorkomende tuinvogel in Nederland.

Voedsel

Koolmezen eten voornamelijk insecten en zaden, en zijn bijzonder handig in het vinden van voedsel en het gebruik van hun snavel om voedsel te verkrijgen. Als de broedtijd voorbij is, eten ze ook zaden en strooivoer. Koolmezen bezoeken vaak vogerlvoeders en door hun relatieve grootte als mees, zul je ze vaker zien foerageren op de grond, op zoek naar insecten en zaden.

Koolmezen zijn vogels die in de winter soms moeite hebben om voldoende voedsel te vinden, dus bijvoeren kan helpen om ze te ondersteunen. Hieronder vind je een aantal geschikte voedingsmiddelen voor koolmezen:

1. Zadenmixen: Koolmezen zijn dol op zaden, vooral gepelde zonnebloempitten, zonnebloemharten en pinda’s.
2. Vetbollen: Deze voedzame traktaties zijn overal te koop of eenvoudig te maken door gesmolten frituurvet te mengen met zaden en noten. Giet het mengsel in een vorm, laat het uitharden en hang het op voor de koolmezen.
3. Fruit: Appels en peren zijn goede keuzes, maar ook rozijnen en bessen kunnen koolmezen trekken.
4. Gedroogde meelwormen: Deze kleine insecten zijn een favoriete delicatesse van koolmezen en bevatten veel eiwitten.
5. Broodkruimels: Koolmezen zijn niet kieskeurig als het gaat om broodkruimels, dus je kunt ze bijvoorbeeld wat oud brood of toast geven.

Zorg er wel voor dat je voederplaats schoon en hygiënisch blijft om de verspreiding van ziektes te voorkomen.

Nestbouw

De koolmees bouwt zijn nest meestal in de buurt van de grond, in holle bomen, gaten in gebouwen en nissen. Als je een tuin hebt en je hangt een nestkastje op, zul je zien dat de koolmees daar maar al te graag broedt. 

Gedrag

Koolmezen zijn zeer sociaal en vormen vaak kolonies, en zijn bekend om hun luidruchtige en opvallende gedrag. Ze zijn ook bijzonder territoriaal en verdedigen hun gebied actief tegen indringers.

Roepklank

De koolmees maakt een schelle, herkenbare roep die vaak beschreven wordt als “tchak-tchak-tchak” of “chick-chick-chick”. Deze roep wordt meestal gebruikt om het territorium aan te geven en om contact te houden met andere koolmezen. Het is ook een veelgebruikt geluid in films en televisieseries als achtergrondgeluid voor buitenopnamen. Naast deze schelle roep maakt de koolmees ook andere geluiden, zoals zacht gekwinkeleer en gezang, vooral tijdens het broedseizoen.

Meer lezen?

Wil je meer weten over de 10 meest voorkomende tuin vogels in Nederland? Lees dan meer op de volgende pagina’s:

1. Pimpelmees
2. Roodborstje
3. Huismus
4. Heggenmus
5. Winterkoning
6. Merel
7. Vink
8. Huiszwaluw
9. Spreeuw