Vogelgezang verwelkomt de lente

Met de komst van de lente worden de dagen langer en beginnen de vogels hun liedjes te zingen. Vooral ‘s ochtends vroeg in de schemering is het gezang het meest intens en opvallend, zelfs voor mensen die niet bijzonder geïnteresseerd zijn in vogels. 

Vogelzang is een kenmerkend geluid van de lente en de zomer. Het vrolijke getjilp van vogels is vaak te horen bij zonsopgang en zonsondergang en voegt een levendige noot toe aan onze omgeving. Naast de bekende zangers zoals de kool- en pimpelmezen, merels en winterkoninkjes, zingen veel andere vogels ook hun eigen lied. In dit artikel gaan we dieper in op de verschillende vogelsoorten die hun terugkeer maken in de lente en hoe ze hun territorium afbakenen en hun partners aantrekken middels hun gezang.

Territorium en baltsgedrag

Het ochtendgezang in het voorjaar dient vooral om territorium af te bakenen en om reclame te maken voor een broedpartner. Mannetjes tonen met hun lied aan naburige mannetjes waar hun territorium ligt. Grote bonte spechten zijn bijvoorbeeld bekend om het trommelen op holle takken om hun territorium af te bakenen en vrouwtjes aan te trekken. Groene spechten maken in het voorjaar veel lawaai op open plekken in het bos en in boomgaarden. Sommige vogelsoorten voeren spectaculaire zangvluchten uit, waarbij ze zingend over hun broedgebied vliegen. Denk hierbij aan de groenling, girlitz of de veldleeuwerik.

Vrouwelijke vogels bepalen aan de hand van het uiterlijk en de zang van het mannetje of hij een geschikte partner is om een gezin mee te stichten. Zingen in de wijk is ook een teken van liefde, zoals bijvoorbeeld bij de geelgors. Het baltsgedrag wordt veroorzaakt door de langere dagen, die de hormoonhuishouding van de vogels beïnvloeden en hen aanzetten tot deze activiteiten.

Nesten bouwen en broeden

Sommige mannelijke vogels bieden zelfs broedplaatsen aan geïnteresseerde vrouwtjes. Zo bouwen winterkoninkjes verschillende nestballen van mos in het kreupelhout, waar het vrouwtje er een kan uitkiezen. Het vrouwtje moet tenslotte bijna drie weken op de eieren zitten en moet zich daarbij comfortabel en veilig voelen! De roodstaart toont het vrouwtje geschikte broedholtes in fruitbomen of nestkasten. Het vrouwtje maakt uiteindelijk de definitieve keuze.

Terugkerende trekvogels

Vanaf februari keren er steeds meer trekvogels terug naar ons land. Naast de reeds aanwezige vogels zoals merels, mezen, vinken, winterkoninkjes en roodborstjes, worden ook de spreeuwen en zanglijsters gehoord. In maart zijn dat de tjiftjaf, zwarte en roodstaarten en in april komt de koekoek terug. Pas in mei volgen de gierzwaluwen, nachtegalen, wielewaal en grijze vliegenvangers. Als mezen en vinken al op de eieren zitten of de jongen net zijn uitgekomen, beginnen andere vogelsoorten pas weer met balts- en kweekactiviteiten.

Vogelgezang

Het vogelgezang neemt af naarmate het jaar vordert en stopt volledig aan het einde van het broedseizoen in juni en juli. Tussen maart en juni hoor je elke dag vogels zingen, sommige zelfs op een bepaald tijdstip van de dag. Dit komt door de activiteitspatronen van elke soort. Sommige zijn vroege vogels die al voor zonsopgang luid beginnen te zingen, zoals de merels en veldleeuweriken. Andere vogels melden zich pas ver na zonsopgang, zoals de grote specht. Sommige vogels zingen zelfs ‘s nachts, zoals zangers, nachtzwaluwen en verschillende uilen. De nachtegaal is bijvoorbeeld een nachtzanger die 24 uur per dag kan worden gehoord.

Bijvoeren van vogels in de lente

In de lente is het ook een goed moment om vogels bij te voeren. In de winter is er vaak al veel minder voedsel beschikbaar en tijdens het broedseizoen hebben vogels extra voeding nodig om hun jongen groot te brengen. Het is belangrijk om te weten wat de verschillende vogelsoorten eten en wat voor soort voer bij welke soort past. 

Mezen en vinken eten bijvoorbeeld graag zonnebloempitten en insecten als meelwormen of black soldier fly meelwormen, terwijl merels en lijsters meer van fruit houden. Er is speciaal tuinvogelvoer verkrijgbaar en een andere lekkernij waarmee je de tuinvogeltjes kunt verwennen is pindakaas vogels, dat speciaal voor tuinvogels is geproduceerd.

Vergeet ook de egeltjes in je tuin niet! Verwen ze met speciaal egelvoer en zorg voor voldoende water. Zorg ervoor dat de voerderplaatsen en drinkbakjes schoon zijn en vervang oud voedsel regelmatig om ziektes te voorkomen.