Egels in het voorjaar: hoe kunnen we ze helpen?

Na een rustige winterslaap hebben egels een paar zeer drukke maanden in het voorjaar. Het is een uitdaging voor hen om uit hun winterslaap te ontwaken en zich voor te bereiden op het paarseizoen en de nestbouw. We kunnen echter veel doen om te helpen in de wondere wereld van egels in de lente.

Ontwaken uit winterslaap

Traditioneel komen egels in Nederland tussen maart en mei uit hun winterslaap. Mannetjes verschijnen eerder dan vrouwtjes, en door het warmere klimaat komen zuidelijke egels eerder tevoorschijn dan hun noordelijke soortgenoten. Tegenwoordig kunnen egels echter veel eerder ontwaken door de opwarming van de aarde.

Net als bij mensen hebben egels enkele uren tot enkele dagen nodig om volledig te herstellen van hun winterslaap. Tijdens deze periode zijn ze wiebelig en gedesoriënteerd, en daarom kwetsbaar voor roofdieren en andere gevaren. Het is daarom niet verrassend dat de lente een drukke tijd is voor opvangcentra.

Egels die uit hun winterslaap ontwaken, hebben ook veel dorst en honger, omdat ze tijdens de winterslaap het grootste deel van hun vetreserves hebben opgebruikt. Daarom hebben ze dringend voedsel en drinken nodig. Dit kan een uitdaging zijn als ze door een vroege warme periode te vroeg ontwaken voordat hun natuurlijke voedselvoorraden beschikbaar zijn.

Tijd voor paring

Zodra egels uit hun winterslaap ontwaken, beginnen ze zich voor te bereiden op de paring. De paring vindt meestal plaats tussen april en juni, maar in werkelijkheid kunnen egels paren zodra ze wakker zijn. Door de klimaatverandering ontwaken egels eerder, dus we kunnen verwachten dat de paring ook eerder plaatsvindt.

Het paren van egels kan nogal luidruchtig zijn, en monogamie is geen “ding” in de egelwereld. Egels paren veel en met verschillende partners.

Nestbouw

Vrouwelijke egels die zwanger zijn, bouwen een nest voor de geboorte van hun jongen. Omdat het warmer weer is, hoeft het nest niet zo goed geïsoleerd te zijn als een hibernaculum, maar het moet groot genoeg zijn voor het vrouwtje en ongeveer vijf jongen gedurende ten minste vier weken na de geboorte.

Nesten voor winterslaap worden voornamelijk gemaakt van gevallen bladeren, maar nesten voor de kinderkamer in het voorjaar worden gemaakt van bijna alles wat het vrouwtje kan vinden, inclusief menselijk afval en plastic.

Zwangerschap en vechtende mannetjes

Vrouwelijke egels zijn meestal ongeveer 32 dagen drachtig, maar de zwangerschap kan langer duren als de omstandigheden niet geschikt zijn, zoals bij kouder weer of weinig voedsel. Egels zijn een van de weinige zoogdieren die de die de bevalling kunnen uitstellen als de omstandigheden niet geschikt zijn. Bijvoorbeeld als het weer kouder is geworden of als er weinig te eten is.

In het voorjaar zijn vrouwelijke egels druk bezig met zwangerschap en nestbouw, maar wat doen de mannetjes dan? Juist, vechten. Hoewel egels van nature solitaire wezens zijn en geen territoriaal gedrag vertonen, kunnen mannetjes tijdens het paarseizoen wel vechten om vrouwtjes. Dit kan behoorlijk luidruchtig zijn en het kan lastig zijn om te bepalen wat er precies gaande is in je tuin tijdens een lenteavond. 

Hoe egels te helpen in het voorjaar

Gelukkig zijn er genoeg manieren waarop we als mensen kunnen helpen. Zo is het aan te raden om het hele jaar door een ondiepe schaal met water buiten te laten staan voor egels. Egels moeten echt drinken wanneer ze uit hun winterslaap komen.

Ook voedsel is erg belangrijk voor egels in het voorjaar. Met ons steeds onstabielere klimaat kunnen de wezens die deel uitmaken van het natuurlijke dieet van een egel schaars zijn in de lente. Bijvoeding is dus des te belangrijker.

Door bij te voeren kunnen we de egels helpen om hun energie en vetreserves op te bouwen voor het komende paarseizoen. Kies daarbij voor speciaal egelvoer, gedroogde meelwormen, of black soldier fly meelwormen, ze zijn er dol op!

Zorg voor een voedselstation

Veel mensen zetten gewoon een bakje egelvoer in de tuin voor egels, dat is een goed begin. Maar als je net als wij katten, vossen of dassen op bezoek hebt, of zelfs als je de hond ‘s avonds laat zonder toezicht uitlaat, is de kans groot dat een ander dier het eten heeft opgegeten voordat de egels een kijkje hebben genomen.

Daarom is het ook aan te raden om een voerstation voor egels te maken of te kopen, zodat andere dieren en roofdieren op afstand worden gehouden en de egels kunnen eten in beschutting.

Kortom, er zijn genoeg manieren waarop we egels kunnen helpen in het voorjaar. Door ze te voorzien van voedsel en water, kunnen we bijdragen aan hun gezondheid en overlevingskansen.